هندسه ی معماری اسلامی
💎هندسه ی معماری اسلامی💎
💠از مجموعه ی معارف قرآن و احادیث درباره ی سکونت گاه، اصول معماری ذیل استخراج می شود:
⬛️وسعت
🏞باید “وسعت ساختمان” زیاد باشد.(سعه المنزل)(ضیق المنزل)
⬛️ارتفاع
🏞"ارتفاع” بیش از سه و نیم متر نباشد.(فوق ثمانیه ازرع)بلندتر از کعبه
🏞"مشرف” به خانه همسایه نباشد.
🏞بر ساختمان همسایه، “سایه” نیاندازد.
🏞ساختمان “پله خور” نباشد.
🏞سقف خانه بلندتر از هفت زراع نباشد.
⬛️نما و زیبایی
🏞"نمای بیرونی ساختمان"ساده باشد.
🏞"داخل ساختمان” شیک باشد.
⬛️مصالح
🏞"مصالح"ساختمان، طبیعی و از چوب، سنگ و خشت و…. و متناسب با اقلیم باشد.
⬛️جانمایی
🏞"حمام” داخل ساختمان نباشد.(اکناف الدار)(حمام، معماری مخصوص داشته و در محله ساخته می شود)
🏞"توالت” از محل اتاق ها دور باشد.
🏞"توالت” باید فرنگی نباشد.(آداب تخلی)
🏞آشپزخانه بیرون از محیط نشیمن باشد.
🏞آشپزخانه اوپن نباشد.
🏞"اتاق خواب"، جداگانه وجود داشته باشد.(آداب زناشویی)
🏞برای ورودی به اتاق، یک راهرو وجود داشته باشد.(به یکباره داخل و خارج سردی و گرمی نشدن)
🏞مسکن، اندرونی و بیرونی داشته باشد.(اخلاق حیا و احکام محرم، نامحرم)
🏞معماری درون گرا باشد(حیاط در وسط سازه های ساختمان، اتاق و دیگر مکان ها در اطراف واقع شود)
⬛️حیاط
🏞"وسعت حیاط” زیاد باشد.(ضیق الساحتها)
🏞محل نگهداری سگ نگهبان با فاصله از اتاق های نشیمن باشد.
⬛️منظر
🏞امکان دیده شدن آسمان، ماه و ستارگان وجود داشته باشد.(افلم ینظرو الی السماء)
🏞ساختمان سفید کاری شود(گچکاری)
🏞ساختمان محلی برای"آب نما"، “باغچه گل و گیاه ” “جوی آب” و “حوض آب"یعنی (منظره ی طبیعی و محل بازی و نشاط کودکان و زندگی)داشته باشد.
🏞حیاط و خانه نور پردازی شود (فقرزدایی)
🏞خانه و حیاط تمیز باشد.
🏞استفاده از رنگ های سفید،آبی، سبز در خانه(آیات و روایات رنگ ها)
⬛️نور
🏞ساختمان متناسب با نور خورشید باشد. (نورگیر و پنجره)
⬛️هوا، حرارت و برودت
🏞جهت باد، جغرافیای ساختمان و احکام نجوم اسلامی لحاظ گردد.
🏞تهویه برودتی و حرارتی طبیعی(با تعبیه قطر دیوارها، درختان دور خانه،نوع مزاج مصالح ساختمان، بادگیرها، سرداب ها، شومینه ی چوب سوز و کود سوز، کرسی و تنور، تنظیم پنجره و درب)
⬛صدا
🏞آلودگی صدا وجود نداشته باشد.
🏞حریم خصوصی اعضای خانواده حفظ شود.
⬛️فاضلاب
🏞فاضلاب توالت و وضو خانه و آشپزخانه جدا باشد.
🏞فاضلاب حمام و دستشویی بدلیل استفاده از صابون و شامپوی خطمی و سدر و… قابل استفاده در باغچه و سبزه زار هست.
🏞آب ناودان بام مزاحم رفت و آمد کوچه نباشد.
⬛️اقتصاد و اشتغال
🔹خانه باید کبوترخانه داشته باشد.
🔹امکان نگهداری دام و طیور داشته باشد.(تولید، نزدیکی شغل به خانواده)
🔹امکان وجود باغ و باغچه داشته باشد.(مشاغل غیر کاذب)
🔹درخانه باید “تنور نان” وجود داشته باشد.(برکت محوری)
🔹درخانه باید “سیلوی گندم” وجود داشته باشد.
🔹درخانه باید “آسیاب” وجود داشته باشد.(فقر زدایی)
⬛️سایر آداب مسکن
♦️در محله باشد.
♦️گیاهان ضد حشرات موذی کاشته شود.
♦️قسمت بالاخانه وجود داشته باشد.
♦️خانه باید تخت داشته باشد(نه صندلی و مبل که موجب دیسک آرتروز شود)
♦️از زیرانداز حصیر، پشم و بالش و پشتی استفاده شود.
♦️ورودی ساختمان و اتاق ها دارای درب باشد.
♦️ساختمان با استحکام و با مصالح ساده باشد.
♦️محل آشغال و زباله بیرون از منزل باشد.
♦️ظرف ها نشسته درخانه نماند.
♦️خانه محل نگهداری گربه داشته باشد.
♦️در فرش خانه، نقاشی انسان نباشد بویژه بر روی دیوارها .
♦️سقف خانه نقاشی نشود.
♦️در محله ی سکونت، مسجد نزدیک و حمام و بازار با فاصله، وجود داشته باشد.
♦️محل آویز اسفند داشته باشد.
♦️بر درب ورودی ذکر مخصوص و بسم الله نصب شود.
⬛️معنویت
🔸خانه برای فخر فروشی نباشد.
🔸خانه حریم محرم،نامحرم و حیا را حفظ کند.
🔸پوشیده باشد.(تواری عوره)
🔸درخانه باید محل نماز خواندن مشخص باشد.
🔸بام خانه دیوار داشته باشد.
🔸گران قیمت و مسرفانه نباشد.(قدر کفاف)
🔸پس از ساخت خانه، گوسفند ذبح شود.
🔸برای خرید خانه، ولیمه داده شود.
🔸همسایه خوب داشته باشد(شومی خانه)
🔸امکانی برای ضیافتخانه (مهمانخانه)و تجمع ارحام وجود داشته باشد.
نکته:
👌متاسفانه امروزه “معماری اسلامی” را در حد نقاشی و طراحی “صورت ساختمان"،تنزل داده اند و اساسا به محتوای معماری هیچ توجهی ندارند،لذا معماری به یک رشته ی هنری محض،تنزل پیدا کرده است.
👌معماری اسلامی،بر اساس نظام اعتقادات،عبودیت،ولایت،سلامت، اقتصاد،فرهنگ،اخلاق،سیاست و…در دین و با لحاظ مزاج،جغرافیا،نجوم،محیط زیست و… طراحی و اجرا می شود و معماری اسلامی،حفظ و تقویت سنت،امنیت، نشاط،سلامت،سکونت،زیبایی شناسی و کیان خانواده و اجتماع را پیگیری می کند.
.محمد امین احسانیان.
✅