مشکات

آن را كه فضل و دانش و تقوا مسلّم است هر جا قدم نهد قدش خیر مقدم استجاهل به روز فتنه ره خانه گم كند عالم چراغ جامعه و چشم عالم است

حقیقت جویی را می توان از گرایش های فطری و ذاتی نوع انسان دانست. قدرت شناخت واقعیات و شناخت خود و جهان پیرامون یا به عبارت دیگر خودآگاهی و دیگر آگاهی نیز از ویژگی های غیر قابل انکار بشر می باشد،به همین دلیل است که اسلام به مقوله‌ی «علم»، نگاه ویژه‌ای دارد و برای آن اهمیت فراوان قائل شده است، تا آنجا كه خداوند در قرآن كریم به «قلم» سوگند یاد كرده و می فرماید:«ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُون‏»( قلم/ 1)

«عظمت این سوگند هنگامى آشكارتر مى‏شود كه توجه داشته باشیم آن روزى كه این آیات نازل گشت، نویسنده و ارباب قلمى در آن محیط وجود نداشت، و اگر كسانى مختصر سواد خواندن و نوشتن را داشتند تعداد آنها در كل سرزمین مكه كه مركز عبادى و سیاسى و اقتصادى حجاز بود به بیست نفر نمى‏رسید، آرى سوگند به قلم یاد كردن در چنین محیطى عظمت خاصى دارد.» 

در حقیقت، هیچ مكتبى مانند اسلام براى علم و معرفت و آگاهى ارزش قایل نیست و هیچ دینى مانند اسلام مردم را از خطر جهل تحذیر نكرده است.

 خداوند متعال در مواضع فراوانی برتری عالم را نمایان ساخته است و در آیاتی به این برتری تصریح نموده است:

قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ؛( زمر/ 9) بگو آیا كسانی كه می دانند و كسانی كه نمی دانند یكسانند؟

از پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نیز روایت شده است كه: « خداوند چون برای كسی نیكی بخواهد او را عالمی ژرف نگر در دین می سازد 

اهمیت علم و علم آموزی از آن روست كه معارف لازم برای سعادت از طریق علم آموزی و بكارگیری قوه تفكر و اندیشه به دست می آید. معارف سعادت بخش، اعم از معرفت خداوند و شناخت راه رسیدن به اوست.

هر حركتی كه انسان انجام می دهد و هر گامی كه بر می دارد فقط در پرتو نور علم می تواند در راه صحیح و به سوی خداوند باشد.

 از این رو در عصر حضور ، ائمه (ع) بر تعلیم علوم دین و پرورش عالمان دین تأکید فراوان داشتند و در عصر غیبت نیز علماء ربانی با تحمل تمام سختی ها و فشار ها، گاه با پیمودن فرسنگ ها راه و کشیدن مشقتهای طاقت فرسا همان راه را ادامه داده و با آموختن علوم دین و بسط و گسترش آن، از این میراث گرانبها به خوبی پاسداری نموده و خود به درجات عالیه‎ای از علم و معرفت دست یافته اند.»